W dzisiejszych czasach ochrona danych osobowych jest kwestią kluczową. Każda osoba fizyczna powinna zwracać uwagę komu i w jakim celu udostępnia swoje dane osobowe. W dobie powszechnej cyfryzacji istnieje wiele zagrożeń dla człowieka. Przestępcy posiadają wiele narzędzi i sposobów na wykorzystanie danych osobowych w celach oszustw i popełniania przestępstw.
W ostatnim czasie poruszony został problem wykorzystania przez grupy przestępcze danych osobowych dwóch mężczyzn, w celu kupna samochodów i ich ubezpieczenia. W mediach opisane były przypadki mężczyzn na których dane osobowe zakupiono w pierwszym przypadku około 27 samochodów, a w drugim 18. Przestępcy uzyskali tylko imię i nazwisko oraz numer PESEL każdego z tych mężczyzn, co umożliwiło im dokonanie oszustw. Warto podkreślić, że tego typu dane, każdy z nas podaje w wielu miejscach np. w aptece, u lekarza czy chociażby przy okazji wpisywania się na listę poparcia kandydata danej partii przed wyborami politycznymi. Tutaj członkowie grup przestępczych wykorzystali imię i nazwisko oraz PESEL tych poszkodowanych mężczyzn do zawarcia umów kupna- sprzedaży samochodów. Warto podkreślić, że przy każdej umowie kupna samochodu przestępcy podali fikcyjny adres zamieszkania oraz fikcyjny numer i serie dowodu osobistego. Następnie okazało się, że przestępcy kupili na poszkodowanych mężczyzn odpowiednio 27 i 18 samochodów. Dużym problemem przy tego typu transakcjach kupna sprzedaży był fakt, że przestępcy z zagranicy przy podpisywaniu umowy kupna samochodu dysponowali jedynie karteczką ze spisanymi danymi, a nie fizycznym dokumentem identyfikującym tożsamość. Osoba, która sprzedawała samochód nie zweryfikowała danych kupującego z jego dokumentem czy to paszportem czy też dowodem osobistym, przez co w umowach kupna aut znalazły się dane poszkodowanych mężczyzn. Warto podkreślić, że osoby sprzedające samochody, często za nieduże pieniądze, nie dopełniły należytego obowiązku ciążącego na sprzedającym i mogą za to w przyszłości odpowiadać karnie. Jest to cenna lekcja dla wszystkich sprzedających różnego rodzaju pojazdy by dokładać staranności przy podpisywaniu umowy kupna- sprzedaży i dobrze weryfikować dane podawane przez kupującego. Niestety problemy wspomnianych wcześniej mężczyzn dopiero się zaczęły. Na samochody, które przestępcy kupili na ich dane zostały zawarte polisy OC. Zostały one zawarte na imię, nazwisko i numer PESEL. Również przy polisach ubezpieczeniowych został sfałszowany adres zamieszkania oraz podpis. W związku z tym faktem każdy z mężczyzn teoretycznie był właścicielem kilkunastu samochodów na które zostały zawarte polisy. Mężczyźni dowiedzieli się o tym fakcie, gdy towarzystwa ubezpieczeniowe zaczęły się do nich zgłaszać z wnioskami o płatność za założone polisy. Dodatkowo auta, które miały niewykupione polisy OC mogą być powodem nałożenia przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny na tych poszkodowanych kar pieniężnych w wysokości do 9600 zł za auto. Powoduje to fakt, że taki poszkodowany może zostać wezwany do pokrycia łącznie OC i kar za kilkanaście aut na kwotę sięgającą nawet kilkuset tysięcy złotych. Warto podkreślić, że jeden z poszkodowanych został wpisany nawet do Krajowego Rejestru Długów.Dodatkowo poszkodowani mężczyźni, którzy przez oszustwo stali się „właścicielami” tylu aut, otrzymali mandaty za wykroczenia popełniane w Polsce oraz za granicą, a także byli podejrzewani o dokonanie przestępstw, których udziałem były te auta np. kradzież paliwa czy jakaś kolizja. Dodatkowo urząd skarbowy zgłosił się do jednego z poszkodowanych w celu żądania opłacenia podatku od umów kupna- sprzedaży.
Można zadać sobie pytanie czy poszkodowali mogli uniknąć tego typu niekorzystnego posługiwania się ich danymi przez przestępców ? Niestety odpowiedz jest właściwie prosta. Było to praktycznie niemożliwe i taka sytuacja może spotkać każdego z nas. Należy podkreślić, że wprowadzona niedawno możliwość zastrzeżenia PESELU nie obejmuj umów kupna- sprzedaży pojazdów oraz umów zawierania polisy OC. Więc w tym wypadku nie ma dobrej możliwości aby zabezpieczyć się przed takimi przypadkami. Należy mieć nadzieję, że w przyszłości ustawodawca weźmie pod uwagę tego typu sytuacje i przepisy prawa zostaną dostosowane by chronić ludzi przed tego typu sytuacjami.
Jeżeli jednak taka sytuacja spotka kogoś z nas powinno wykonać się trzy czynności:
1. Złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa do prokuratury
2. Złożyć zawiadomienie o tego typu sytuacji do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego
3. Sprawdzać regularnie w mObywatelu jak wygląda sytuacja z zarejestrowanymi na nas fikcyjnie samochodami za pomocą strony www, gdyż wówczas można sprawdzić dane pochodzące z CEPiKU
Jak wynika z powyższych informacji każda osoba powinna chronić swoje dane osobowe, szczególnie PESEL. Należy na ten fakt zwracać uwagę i nie podawać przypadkowo swoich danych. Warto zwrócić uwagę, że często wyciek danych osoby fizycznej następuje z różnego rodzaju firm, które przetwarzają dane osobowe do swojej działalności. Każda z tych firm powinna się zastanowić czy w odpowiedni sposób zabezpiecza dane klientów oraz czy wie jak postąpić w razie wycieku danych osobowych. Na podstawie powyższego artykułu widać, że dane które wyciekną z bazy konkretnej firmy mogą wywołać wiele szkód dla klienta. Firma taka może być narażona na konsekwencję finansowe oraz utracić renomę oraz zaufanie klientów. Specjaliści firmy GRUPA ELKA świadczą usługi, które mogą pomóc każdej firmie zabezpieczyć się w zakresie cyberbezpieczeństwa oraz kwestiach związanych z RODO za pomocą outsourcingu Inspektora Ochrony Danych Osobowych.