Co trzeci polski nastolatek padł ofiarą cyberataku, a 72% nie wie, czym jest deepfake. Najnowszy raport NASK pokazuje, że ochrona danych osobowych dzieci to jeden z najpilniejszych problemów w kontekście RODO. Sprawdź, jak chronić dane osobowe małoletnich zgodnie z przepisami.
Cyberataki na młodzież – problem z danymi osobowymi nastolatków
Według najnowszego raportu NASK „Nastolatki”, 28% polskich nastolatków doświadczyło cyberataku. Najczęstsze formy naruszeń ochrony danych osobowych dzieci to:
- Włamania na konta w mediach społecznościowych i pocztę email (15,8% przypadków)
- Groźby przemocy w świecie rzeczywistym (13,8%)
- Kradzieże dóbr wirtualnych (13,7%)
- Oszustwa podczas transakcji online (11,6%)
W kontekście RODO każdy przypadek włamania na konto małoletniego oznacza potencjalne naruszenie ochrony danych osobowych. Zgodnie z art. 8 RODO, dane dzieci wymagają szczególnej ochrony ze względu na ich wrażliwość i ograniczoną świadomość zagrożeń.
Deepfake i przetwarzanie danych biometrycznych dzieci
Najbardziej niepokojący jest fakt, że 72% nastolatków nie zna pojęcia „deepfake” i nie potrafi rozpoznać cyfrowych manipulacji. To szczególnie ważne z perspektywy RODO, ponieważ wizerunek dziecka stanowi daną osobową podlegającą ochronie.
Paradoksalnie, 70% młodzieży korzysta z narzędzi sztucznej inteligencji, a 10% używa ich codziennie. Ta technologia może zostać wykorzystana do nielegalnego przetwarzania danych biometrycznych małoletnich, co stanowi jedno z najpoważniejszych naruszeń RODO.
Zgoda rodzicielska RODO – kontrola danych osobowych dziecka
Badanie NASK ujawnia dramatyczną rozbieżność między deklaracjami rodziców a rzeczywistością ochrony danych osobowych dzieci:
- 28% rodziców twierdzi, że zainstalowało filtry bezpieczeństwa
- Tylko 13% nastolatków potwierdza ich skuteczne działanie
- 58% rodziców deklaruje kontrolę dostępu do treści dla dorosłych
- Zaledwie 18% młodzieży odczuwa faktyczny nadzór
Zgodnie z przepisami RODO, rodzic lub opiekun prawny musi wyrazić zgodę na przetwarzanie danych osobowych dziecka poniżej 16. roku życia. Problem w tym, że sama zgoda to za mało – rodzice muszą aktywnie monitorować, jak dane ich dzieci są wykorzystywane w sieci.
Cyberprzemoc a naruszenie ochrony danych osobowych małoletnich
Dane z raportu NASK są alarmujące:
- 54% uczniów spotkało się z przemocą w internecie
- 63% rodziców uważa, że ich dziecko nie doświadczyło cyberrzprzemocy
Cyberprzemoc często wiąże się z nielegalnym przetwarzaniem danych osobowych – publikacją zdjęć bez zgody, ujawnianiem danych kontaktowych czy tworzeniem fałszywych profili. To bezpośrednie naruszenie praw wynikających z RODO.
Wizerunek dziecka w internecie – dane osobowe pod ochroną RODO
Wizerunek dziecka to dana osobowa chroniona przez RODO. Zanim opublikujesz zdjęcie swojego dziecka w mediach społecznościowych, pamiętaj o ryzykach:
- Kradzież cyfrowej tożsamości małoletniego
- Tworzenie krzywdzących materiałów deepfake
- Wykorzystanie wizerunku przez cyberprzestępców
- Naruszenie godności i prywatności dziecka
- Nielegalne przetwarzanie danych biometrycznych
Zgodnie z wytycznymi UODO, publikacja zdjęć dziecka w internecie wymaga szczególnej rozwagi. Dane raz opublikowane są trudne do usunięcia i mogą być przetwarzane przez nieznane podmioty bez zgody.
Obowiązki administratorów danych – szkoły i instytucje
Placówki oświatowe i organizacje pracujące z dziećmi mają konkretne obowiązki wynikające z RODO w zakresie ochrony danych osobowych małoletnich:
Podstawowe środki techniczne:
- Dwuskładnikowa weryfikacja (2FA) w systemach zawierających dane dzieci
- Szyfrowanie danych osobowych małoletnich
- Regularne audyty bezpieczeństwa zgodnie z RODO
- Polityki ochrony danych osobowych dzieci
Przykład z praktyki: W październiku 2025 doszło do cyberataku ransomware na Urząd Miejski w Wadowicach. Dane mieszkańców zostały zaszyfrowane i prawdopodobnie wykradzione. To pokazuje, że nawet instytucje publiczne mogą paść ofiarą naruszeń ochrony danych osobowych.
Zgoda RODO na przetwarzanie danych dzieci – co muszą wiedzieć rodzice
Jako rodzic lub opiekun prawny jesteś odpowiedzialny za zgodę na przetwarzanie danych osobowych swojego dziecka. Według RODO:
Wiek zgody: W Polsce dziecko poniżej 16. roku życia wymaga zgody przedstawiciela ustawowego na przetwarzanie danych w usługach online.
Zakres zgody: Zgoda musi być:
- Świadoma – rodzic rozumie, jakie dane będą przetwarzane
- Konkretna – dotyczy określonego celu
- Dobrowolna – brak przymusu
- Możliwa do wycofania – w każdej chwili
Praktyczne działania:
- Weryfikuj polityki prywatności aplikacji używanych przez dziecko
- Sprawdzaj ustawienia prywatności w mediach społecznościowych
- Używaj kontroli rodzicielskiej zgodnej z wymogami RODO
- Edukuj dziecko o ochronie danych osobowych
Działania UODO na rzecz ochrony danych osobowych dzieci
Urząd Ochrony Danych Osobowych aktywnie wspiera ochronę danych małoletnich:
- Program edukacyjny „Twoje dane – Twoja sprawa” (realizowany od 15 lat)
- Poradnik „Wizerunek dziecka w Internecie. Publikować czy nie?” (wspólnie z Fundacją Orange)
- Wystąpienia Prezesa UODO przed Komisją ds. Dzieci i Młodzieży
- Wsparcie kampanii „Dzieciństwo bez Przemocy 2025”
Prezes UODO Mirosław Wróblewski od miesięcy apeluje o pilne zmiany prawne dotyczące deepfake’ów. Obecne przepisy RODO nie odnoszą się wprost do tego zagrożenia, a unijne rozporządzenie AI Act zacznie obowiązywać dopiero od sierpnia 2026 roku.
Naruszenie ochrony danych osobowych dzieci – co dalej?
Jeśli doszło do naruszenia ochrony danych osobowych Twojego dziecka, masz prawa wynikające z RODO:
Natychmiastowe działania:
- Zgłoś incydent do administratora danych (np. szkoły, platformy)
- Jeśli naruszenie dotyczy wrażliwych danych – złóż zgłoszenie do UODO
- Zastrzeż numer PESEL dziecka (jeśli został skompromitowany)
- Zmień hasła do wszystkich kont dziecka
- Dokumentuj wszelkie dowody naruszenia
Kary za naruszenie RODO: Administratorzy danych, którzy nieprawidłowo chronią dane osobowe dzieci, mogą otrzymać kary do 20 mln EUR lub 4% rocznego obrotu (w zależności, która kwota jest wyższa).
Bezpieczeństwo danych dzieci w praktyce – poradnik dla rodziców
5 kroków do skutecznej ochrony danych osobowych dziecka zgodnie z RODO:
- Edukacja cyfrowa – naucz dziecko, czym są dane osobowe i jak je chronić
- Weryfikacja zgód – sprawdzaj, jakie zgody na przetwarzanie danych wyrażasz w imieniu dziecka
- Kontrola dostępu – używaj narzędzi kontroli rodzicielskiej zgodnych z RODO
- Ochrona wizerunku – ograniczaj publikację zdjęć dziecka w internecie
- Regularne rozmowy – buduj zaufanie, aby dziecko zgłaszało problemy
FAQ – Najczęściej zadawane pytania o RODO i ochronę danych dzieci
Czy mogę publikować zdjęcia mojego dziecka w mediach społecznościowych?
Tak, ale pamiętaj, że wizerunek dziecka to dana osobowa chroniona przez RODO. Zastanów się, czy publikacja nie narusza prywatności i godności dziecka.
Od jakiego wieku dziecko może samo wyrażać zgodę na przetwarzanie danych?
W Polsce od 16. roku życia. Poniżej tego wieku wymagana jest zgoda rodzica lub opiekuna prawnego.
Co zrobić, gdy dane mojego dziecka wyciekły?
Natychmiast zgłoś incydent do administratora danych i rozważ zgłoszenie do UODO. Jeśli wyciekł PESEL – zastrzeż go w urzędzie.
Czy szkoła może przetwarzać dane mojego dziecka bez zgody?
W określonych przypadkach tak – gdy jest to niezbędne do realizacji obowiązku prawnego (np. prowadzenie dziennika). W innych przypadkach wymagana jest zgoda.
Jak sprawdzić, kto przetwarza dane mojego dziecka?
Masz prawo dostępu do danych (art. 15 RODO). Możesz złożyć wniosek do administratora danych o informację, jakie dane są przetwarzane i w jakim celu.
Podsumowanie – ochrona danych osobowych dzieci w 2025 roku
Raport NASK „Nastolatki” pokazuje, że ochrona danych osobowych małoletnich wymaga kompleksowego podejścia – od edukacji, przez świadome wyrażanie zgód RODO, po aktywne monitorowanie bezpieczeństwa.
Kluczowe wnioski:
- 28% nastolatków doświadczyło cyberataku
- 72% nie rozpoznaje zagrożeń deepfake
- Rodzicielska kontrola często nie działa skutecznie
- RODO daje rodzicom narzędzia do ochrony danych dzieci
- Konieczne są pilne zmiany prawne
Potrzebujemy:
- Skuteczniejszej edukacji o RODO dla rodziców i dzieci
- Nowych przepisów dotyczących deepfake’ów
- Większej odpowiedzialności platform społecznościowych
- Aktywnej kontroli rodzicielskiej zgodnej z RODO
Potrzebujesz pomocy w zakresie zgodności z RODO? Skontaktuj się z nami – pomożemy zabezpieczyć dane osobowe małoletnich w Twojej organizacji zgodnie z obowiązującymi przepisami.